Vanaf het jaar 2014 zal de aanvraag voor de VAR-verklaring waarschijnlijk geschieden middels een webmodule. Dit is een online tool waarbij opdrachtnemer en opdrachtgever een vastgestelde arbeidsrelatie zelf kunnen verifiëren. Waarom het kabinet heeft gekozen voor de invoer van een webmodule kun je hierna lezen.
Als zzp’er bied je arbeid aan en daarom wordt er ook wel gesproken over een arbeidsrelatie die je aangaat met een opdrachtgever. Deze arbeidsrelatie dien je nu niet letterlijk op te vatten als een arbeidsrelatie zoals je dat gewend bent ingeval van een werknemer.
Bij een zzp’er spelen er namelijk een aantal criteria een rol die deze arbeidsrelatie richting het ondernemershap duwen. Een van deze criteria is dat je als zzp’er namelijk risico loopt, in dit geval ondernemersrisico. Daarnaast ben je ook niet afhankelijk van aanwijzingen van een ander bij het uitvoeren je werkzaamheden. Als zzp’er voer jij je werk onafhankelijk en zelfstandig uit.
De algemene criteria die er bestaan om te beoordelen of je bezig bent met ondernemen zijn dus:
– ondernemersrisico
– onafhankelijk en zelfstandig
Het zijn dus deze criteria die voor een deel uitmaken dat jou relatie als zzp’er met de opdrachtgever niet wordt gezien als een werknemersrelatie. Maar daar blijft het niet bij. Om concreet tot een oordeel te komen dat er sprake is van ondernemerschap wordt vanuit bestaande wetten verschillend bekeken.
Arbeidsrelatie en wetten
Een arbeidsrelatie wordt namelijk door elk van deze bestaande wetten op een andere manier bekeken. Het is dus niet zo dat wanneer in een wet over arbeidsrelatie wordt gesproken en deze wet daar dus een definitie over geeft een andere wet ook van diezelfde definitie uitgaat. Fiscale wetten, socialezekerheidswetten en arbeidswetten geven elk op hun eigen manier inhoud aan het begrip arbeidsrelatie.
Status arbeidsrelatie en gevolgen
Omdat er een verschil in interpretatie bestaat wat betreft het begrip arbeidsrelatie is het dus van belang dat jij als zzp’er een exacte status over je arbeidsrelatie/werkzaamheden hebt. Als je over zo’n status beschikt weet je of je nu als werknemer of als ondernemer wordt beschouwd en dit heeft dan weer invloed op hoe jij straks jouw belastingaangifte dient in te vullen.
Ga jij als zelfstandige uit van een verkeerde status, dan vul jij je aangifte inkomstenbelasting verkeerd in met alle gevolgen van dien. Maar niet alleen jij als zzp’er kunt een probleem krijgen door een verkeerde vaststelling van jouw status. Ook je opdrachtgever kan problemen krijgen.
Wanneer er namelijk sprake is van een werknemerssituatie dan dient de opdrachtgever, in dit geval dus de werkgever, ervoor te zorgen dat er loonbelasting en premie volksverzekeringen worden ingehouden. Tevens dient deze ervoor te zorgen dat de premies voor de werknemersverzekeringen, de zorgverzekeringswet en eventueel premies voor pensioen worden afgedragen.
Normaliter dient bij het aangaan van een arbeidsrelatie de opdrachtgever als eerst zelf te bekijken of er sprake is van een inhoudingsplicht.
Ben je ondernemer dan dien jij zelf zorg te dragen voor het betalen van de juiste belastingen door middel van het doen van een belastingaangifte. In dit geval dus inkomstenbelasting en premie volksverzekeringen.
Wetten en interpretatie ondernemer
Je zult je nu afvragen waarom elke wet een eigen interpretatie aan het begrip ondernemer geeft. De reden is het volgende. In de praktijk blijkt het namelijk moeilijk te zijn om een eenduidige betekenis aan de term ondernemer te geven, een definitie dat dus voor alle wetten geldt.
De reden hiervoor is dat het begrip ondernemer constant in beweging is. Deze verandert namelijk met de ontwikkeling van de maatschappij. Om flexibel te blijven met deze ontwikkelingen heeft de wetgever er dus met opzet niet voor gekozen om een algemene definitie van het begrip ondernemer voor alle wetten te formuleren.
Hoe er aan het begrip ondernemer steeds nadere invulling wordt gegeven wordt voor elkaar gekregen door te kijken naar uitkomsten van rechtszaken. Dat is dus de methode waarvoor de wetgever heeft gekozen. Een flexibele opstelling die per situatie een antwoord geeft.
Nadeel gebruik jurisprudentie
Maar deze methode heeft ook een nadeel. Omdat er zoveel factoren aanwezig zijn wanneer er gebruikt wordt gemaakt van jurisprudentie om invulling te geven aan het begrip ondernemerschap is het soms moeilijk om aan twijfelgevallen een exacte status mee te geven. Dit in het geval dus of je de werkzaamheden nu dient te kwalificeren op het niveau van een werknemer of juist op het niveau van ondernemer?
Reden ontstaan VAR-verklaring
Dit alles is dus de reden geweest dat men tot invoer van de VAR in 2001 is overgegaan. De VAR moest dus deze problemen zien op te lossen. In de VAR gaf je dan als zzp’er aan hoe jij je werkzaamheden zag en op basis van die beschrijving gaf de Belastingdienst dan een oordeel af. Een oordeel vooraf over eigenlijk een situatie dat nog niet met zekerheid vaststond.
Ging je eenmaal daadwerkelijk aan de slag en het bleek dat de werkelijke situatie afweek van de situatie die je had opgegeven dan diende je deze wijzigingen verplicht aan de Belastingdienst te melden. Een herziening van de VAR volgde dan waardoor je weer een stukje zekerheid als opdrachtnemer had.
Nadeel VAR-verklaring 2001
Maar ook deze methode heeft weer een nadeel. Kom je in de situatie te zitten dat je vaker wijzigingen moet doorgeven omtrent de inhoud van de werkzaamheden die je verricht dan is het zo dat je op den duur ook hier geen vertrouwenswaarde meer kunt hechten aan een eerder afgegeven oordeel.
Door deze onzekerheid loop je dan als zzp’er de kans dat je opdrachten misloopt, gewoonweg omdat je opdrachtgever de situatie niet geheel vertrouwd. Als opdrachtgever zit je in deze situatie namelijk met de vraag of de Belastingdienst een reeds gegeven oordeel zal herzien en is er dus voorzichtigheid geboden.
Oplossing VAR-verklaring 2005
Om ook dit nadeel weg te werken zodat je als zzp’er meer kans maakte om een opdracht binnen te halen is er in 2005 besloten om uitgebreide rechtsgevolgen aan de VAR te koppelen. In dit geval specifiek voor de VAR winst uit onderneming en de VAR directeur grootaandeelhouder. Het verbinden van uitgebreide rechtgevolgen aan de VAR houdt in dat de opdrachtgever op elk moment ervan kan uitgaan dat de uitkomst van de VAR-beschikking correct is.
Wanneer er dus in dit geval naderhand blijkt dat er geen sprake is van ondernemerschap dan ben jij als zzp’er hier verantwoordelijk voor en niet de opdrachtgever.
Nadeel VAR-verklaring 2005
Maar ook deze oplossing had een nadeel. Op elk moment kunnen uitgaan van het feit dat de VAR correct was heeft ertoe geleidt dat er een storm aan aanvragen voor de VAR bij de Belastingdienst binnenkwamen. Om hier weer wat aan te doen is er toen voor gekozen om het proces te automatiseren zodat ondanks de grote groei aan aanvragen er toch snel een status kon worden afgegeven.
Het nadeel hiervan was weer dat er geen brede toetsing van feiten kon plaatsvinden. En ook controle achteraf door de Belastingdienst bij deze methode was praktisch niet haalbaar vanwege de aantallen.
Nadeel voor de zzp’er
Zoals gezegd was het grote voordeel van deze methode dat de opdrachtgever zonder twijfel uit kon gaan van de status van de VAR, hierdoor maakte je als zzp’er meer kans op een opdracht. Voor de zzp’er was het in dit geval wel een nadeel dat er hierbij een stukje onzekerheid rustte vanwege het feit dat er een beoordeling achteraf van de Belastingdienst kon plaatsvinden waardoor er dus een andere uitkomst mogelijk was.
Aanpak VAR-verklaring 2014
De regering streeft er namelijk dan ook om dit stukje onzekerheid weg te nemen. De SER heeft een poging gewaagd met het formuleren van een definitie voor het begrip zzp, maar ook deze definitie omslaat niet alles en biedt geen totaaloplossing.
Het kabinet vindt dan ook dat een wettelijke definitie niet zal bijdragen bij het huidig probleem wat betreft een beoordeling achteraf. Het kabinet blijft erbij dat de maatschappelijke invulling van het begrip arbeidsrelatie in stand dient te blijven. Dit houdt dus in dat hoe er op dit moment tegen de arbeidsrelatie in de praktijk wordt aangekeken dit ook zo in stand dient te blijven. Controles achteraf zullen er blijven bestaan en zo zullen ook andere uitkomsten die je als zzp’er voor ogen hebt met het nieuw beleid in stand blijven.
Wel wil de politiek blijven doorwerken om uiteindelijk te komen tot een eenduidige definitie van het begrip zzp’er en tevens wil men ook werken aan de onzekerheid om deze weg te werken. In de ogen van de regering bestaan er namelijk nog flink wat mogelijkheden om te sleutelen aan het begrip werknemer en ondernemer om zo tot eenduidige en transparante versies te komen.
Webmodule
Voor de huidige situatie is jurisprudentie de kern van het verhaal. Het vaststellen of er daadwerkelijk sprake is van ondernemerschap bij een bepaalde arbeidsrelatie wordt namelijk verder vastgesteld op basis van jurisprudentie. Van deze jurisprudentie wordt gebruik gemaakt door de Belastingdienst bij controle achteraf en ook wordt er van deze jurisprudentie gebruik gemaakt bij controle vooraf. Namelijk beoordeling van de arbeidsrelatie middels de VAR-verklaring.
Wat het nadeel aan dit huidig system is, is dat de beslissing voor de aanvrager niet voor altijd direct vaststaat. Onzekerheid blijft dus bestaan. Door toepassing van digitale technieken kan nu deze onzekerheid worden weggenomen. Het stukje controle dat achteraf door de Belastingdienst wordt gedaan wordt nu zodanig gepresenteerd dat er niet gewacht hoeft te worden op deze toetsing maar dat deze al direct bij de aanvraag ingezet kan worden. Deze techniek wordt dan toegepast middels de webmodule.
De webmodule is dus een online tool dat voor beoordeling van je zzp status gebruik maakt van jurisprudentie die de Belastingdienst onder andere hanteert bij controle achteraf.
Door inzet van deze werkwijze nu vooraf, kun je als zzp’er samen met je opdrachtgever de hoedanigheid en toestand van je arbeidsrelatie op elk moment laten toetsen. Hierdoor heb je als zzp’er meer zekerheid en beter zicht op de status van je arbeidsrelatie en dat is waar het kabinet naar streeft en dat is dan ook de reden om te kiezen voor de webmodule in het jaar 2014.